ЖАҢА ТУҒАН НӘРЕСТЕЛЕРДЕГІ ГИПОГЛИКЕМИЯ (ГИПЕРИНСУЛИНИЗМ)

Abstract

Мақсаты. Глюкоза – оттегі сияқты кез келген тіршілік иесі үшін маңызды және жүктілік кезінде ұрық пен жаңа туған нәресте (ЖТН) үшін энергияның негізгі көзі болып табылады. Плацента ұрыққа глюкозаның тұрақты жеткізілуін қамтамасыз етеді, сондай-ақ, нәрестенің дүниеге келуі – субстраттың жеткізілуін күрт өзгертеді және зат алмасудың күрделі өзгерістеріне әкеледі. Гипогликемия – неонаталдық қарқынды емдеу бөлімшесінде жиі кездесетін жағдайлардың бірі болып табылады және ЖТН көп бөлігінде кездеседі. Әсіресе, шала туылған нәрестелер гипогликемияның дамуына бейім болып келеді, өйткені оларда гликоген мен майдың қоры шектеулі, сонымен қатар, глюконеогенез жолдарын пайдалана отырып жаңа глюкозаны өндіретін қабілеті жоқ, мидың салыстырмалы түрде үлкенірек болуына байланысты глюкозаға қажеттілігі жоғары және гипогликемияға реттеуші жауап ретінде қарсы тұра алмайды. Гипогликемия – орталық жүйке жүйесінің (ОЖЖ) ауыр бұзылыстарының себептерінің бірі болғандықтан қазіргі таңда өзекті мәселеге айналып отыр. Неонатальды гипогликемия жағдайларының көпшілігі өтпелі болып келеді, олар оңай әрі тез емделеді және болжамы жақсы. Ал, тұрақты гипогликемия қалыпты емес эндокриндік жағдайлармен байланысты түрде жүреді, оның ішінде гиперинсулинемияны айтуымызға болады. Туа пайда болған гиперинсулинизм (ТГИ) неонаталдық гипогликемияның қайталануының бірінші себебі болып табылады. Ауыр үдемелі түрлерінің этиологиясы көбінесе генетикалық өзгерістердің себебінен туындайды. Дегенмен де, кейбір зерттеулер гипогликемия кезінде гиперинсулинизмнің өтпелі де, тұрақты да түрлерінде жүйке жүйесінің ауыр асқынуларының бірдей жиілікте дамитынын көрсетті. Бұл мақалада ЖТН де кездесетін гипогликемия: глюкозаның қалыпты мәндері, ауытқу себептері, диагностикасы, нәтижелі емі туралы мәліметтер жазылған.