COVID-19-дан кейінгі жағдай туралы заманауи көзқарастар: әдебиеттік шолу

Abstract

Бүкіл әлемде жүздеген миллион ауру мен алты миллион адамның өліміне әкелген COVID-19 инфекциясы таралуынан кейін, медициналық қоғамдастық SARSCoV- 2 инфекциясының жіті кезеңінен кейінгі симптомдардың дамуы немесе сақталуы, ұзақ COVID немесе пост-COVID деп аталатын жағдаймен бетпе- бет келді. Басқа вирустық инфекциялар сияқты, SARS-CoV-2 инфекциясынан сауыққан пациенттерде инфекцияның жіті кезеңінен кейін жүйелік және спецификалық аурулардың кең спектрінің сақталуы немесе қайта пайда болуы мүмкін. Коронавирус инфекциясының тұрақты белгілері бүкіл әлем зерттеушілерінің назарын аударып, әлеуметтік мәселеге айналды. COVID-19-дан кейінгі жағдайлардың таралуы, клиникалық көріністері және олардың COVID- 19-ға қарсы вакциналарын алумен байланысы туралы басылымдарға шолу жасалды. Іздеу стратегиясы орыс және ағылшын тілдерінде Scopus және PubMed дерекқорларында зерттеу тақырыбы бойынша әдеби дереккөздерді іздеуді қамтыды. Іздеу тереңдігі 3 жылды құрады: 2021 жылдан 2023 жылға дейін. Толық мәтінді мақалаларды іздеу кілт сөздер бойынша жүргізілді: ковидтен кейінгі синдром, COVID-19-ға қарсы вакцинация, ковидтен кейінгі жағдай, ұзаққа созылған COVID-19. Мақалалар олардың жалпы тақырыптарына сәйкес жіктелді және жалпыланды. Зерттеуден емдеу мен диагностикаға арналған жарияланымдар, сондай-ақ клиникалық жағдайлар туралы мақалалар мен баяндамалардың қысқаша мазмұны алынып тасталды. Барлығы 100 басылым талданды, оның ішінде зерттеу мақсаттары 92 мақалаға сәйкес келді. Әлемдегі COVID-19-дан кейінгі жағдайлар және қолданылатын вакциналау стратегиялары бойынша әдебиеттерді талдау барысында вакцинация ковидтен кейінгі симптомдардың даму қаупінің төмендеуімен де, бұрын SARS-CoV-2 жұқтырған пациенттерде қалыптасқан ковидтен кейінгі жағдайға да тікелей байланысты екенін көрсетті. Осылайша, кең вакцинация кезінде және аурудың онша ауыр емес түрлерін тудыратын SARS-CoV-2 жаңа нұсқалары пайда болған кезде, ковидтен кейінгі синдром сирек болуы мүмкін деген қорытынды жасауға болады, бірақ бұл мәселе қосымша зерттеуді қажет етеді. Сондықтан Үкіметтерге осы жағдайлардың әлеуметтік, экономикалық салдарын және қоғамдық денсаулыққа әсерін азайту үшін ресурстар бөлу туралы толық ақпарат беру үшін заманауи деректерді ұсыну өте маңызды.