Жұтқыншақтың жедел және созылмалы аурулары

Abstract

Баспа /ангина/ жұтқыншақ ауруы ретінде көне заманнан бері белгілі. Ангина сөзі гректің ancho, латынның angere, яғни «қысу, тұншықтыру, басу» мағынасын білдіреді. Баспаның клиникасы мен емі туралы мәліметтер Гиппократ, Кернелия Цельса және Авиценнаның еңбектерінеде кездеседі. «Ангина» термині тұншығу симптомы белгісі ретінде қолданысқа ие болған Кернелия Цельса таңдай бадамшасының қабынуында - angina tonsillaris атауын пайдалануды ұсынған. Таңдай бадамшасының (ТБ) қабынуы тұншығу белгісі өте сирек кездеседі, себебі «ангина» сөзі аурудың толық сипаттамасын бермейді, кейбіреулер ауруды «жедел тонзиллит» деп атағанды жөн көреді. Бірақ таңдай бадамшаның жедел қабынуы бірнеше ғасыр бойы «ангина» деген атауға ие. Ерте және ортағасырлық дәрігерлер буын ауруларын, жұтқыншақтың ісінуін және абсцестің пайда болуын ангинамен байланыстырған. Олар аурудың себебін және емін клиникалық тәжіребиеден алған көрсеткіштерге негіздеген.